E 21º17'32.60"
N 49º48'59.70"
Najstarsza wzmianka o kościele w Czermnej pochodzi z roku 1312. Miał go zbudować rycerz maltański Petrasjusz Frykacz. Najprawdopodobniej jednak pierwszą świątynię parafialną w Czermnej ufundował między rokiem 1370 a 1398 ówczesny właściciel dóbr Czermnej - Dymitr „Podskarbek". Uległa ona jednak zniszczeniu, a na jej miejscu między 1520 a 1537 rokiem wybudowano modrzewiową świątynię pod wezwaniem świętego Marcina z Tours. Została ona uroczyście konsekrowana w 1537 roku.
Drewniany kościół ze słupową wieżą posiada zrębową konstrukcję ścian, które są dwustronnie szalowane deskami. W XVII wieku świątynia o gotyckim charakterze dachu, na którym znajduje się wieżyczka na sygnaturkę z latarnią i neogotyckim hełmem, została znacznie przebudowana. Jej wnętrzu nadano charakter barokowy.
Wzniesiono kaplicę nakrytą pozorną kopułą ośmiopolową. Przez wprowadzenie do środka kościoła czterech ośmiobocznych filarów z arkadami stworzony został pseudo trójnawowy układ wnętrza, który pierwotnie był jednonawowy. Wnętrze kościoła zdobi polichromia figuralna i ornamentalna z 1877 roku. Przedstawia ona sceny: wniebowstąpienia, wniebowzięcia, uciszenia burzy.
W górnej kondygnacji głównego ołtarza, nad słynącym łaskami wizerunkiem, znajduje się obraz „Świętej Trójcy" z 1870 roku. Po bokach obrazu umieszczone są figury czterech ewangelistów ozdobione atrybutami -z prawej strony od góry święty Łukasz z wołem i święty Jan z orłem, a z lewej święty Marek z lwem i święty Mateusz z człowiekiem. Z obu stron głównego ołtarza stały drewniane rzeźby apostołów: świętego Piotra z kluczami i świętego Pawła z mieczem. Nad nimi w szafkach zgromadzone były wota.
Poniżej kopii obrazu „Matki Bożej Pocieszenia" znajduje się tabernakulum z ołtarzem. Do 1969 roku służył on do sprawowania Najświętszej Ofiary. Po wprowadzeniu języka polskiego do liturgii Mszy Św. wybudowano w 1970 roku nowy ołtarz „do ludu". Jego frontową ścianę ozdobiono płaskorzeźbą Jezusa ofiarującego chleb i wino, która do tej pory znajdowała się na ołtarzu głównym.
Oprócz ołtarza w prezbiterium, tzw. synodalnego, znajdują się ołtarze boczne: po prawej stronie -neobarokowy z przełomu XIX/XX w. z rzeźbą „Serca Pana Jezusa"; po lewej stronie - późnorenesansowy z początku XVII w. z obrazem „Matki Bożej Różańcowej" z przełomu XIX/XX wieku. Ozdabia go również obraz „Świętej Trójcy" z 1928 roku. W bocznej kaplicy na wprost znajduje się ołtarz późnobarokowy z przełomu XIX/XX w. z XIX-wieczną rzeźbą „Świętego Antoniego", a z prawej strony widoczny jest regencyjno- rokokowy ołtarz z XVIII w. z obrazem „Świętego Józefa" z XIX wieku.
Innymi cennymi zabytkami starego kościoła są: ambona późnobarokowa z XVIII w., chrzcielnica kamienna z XVI w., organy ośmiogłosowe sprowadzone w 1897 roku ze Śląska, a także obrazy: „Serce Pana Jezusa" z II połowy XIX w., „Święty Antoni z Dzieciątkiem" z 1848 roku, „Święty Mikołaj" - barokowy z XVII/XVIII w., „Stacje Drogi Krzyżowej" z XVIII w., „Święta Teresa" z 1928 roku.
Większość tych bezcennych zabytków znajduje się obecnie w nowej świątyni. W 2000 roku w celu zabezpieczenia przed zniszczeniem zostały tam przeniesione także inne cenne elementy wyposażenia starego kościoła, m. in.: wota, figury Św. Piotra, Św. Pawła i Serca Jezusowego, konfesjonały, feretrony, obrazy, wahadłowy zegar stojący, wieczna lampa.
Na zewnątrz kościoła od strony wschodniej znajduje się murowana z kamienia dzwonnica parawanowa z podwójną arkadą z przełomu XVIII/XIX wieku. Świątynia otoczona jest murem kamiennym z czterema kaplicami ewangelistów z I połowy XIX wieku (fundacji Kłosińskich).
W 1974 roku od strony zachodniej kościoła wybudowano drewnianą kaplicę z ołtarzem polowym. Od wschodu świątyni stała organistówka, która do 1980 roku była salą katechetyczną. Obiekty te rozebrano w 1992 roku. Kościółek był odnawiany w 1850 i 1877. W 1911 roku pokryto go blachą, którą ufundował ks. J. Godek (m. in. przeznaczył na ten cel 1000 zł reńskich). W 1958 krakowscy artyści-plastycy odnowili malowidła. W 1962 roku kościół został zelektryfikowany i pomalowany. W 1968 roku wykonano w nim instalację elektryczną i radiofoniczną, a także przeprowadzono jego remont.
Dwa razy w roku wizerunek Matki Bożej Pocieszenia był zasłaniany innymi malowidłami; 11 listopada - obrazem „Świętego Marcina z Tours", a w okresie Wielkiego Postu obrazem „Ukrzyżowanego Chrystusa" z 1969 roku, pędzla artysty plastyka Zygmunta Wilgusza z Krakowa. Jest to dzieło na wzór obrazu polskiego artysty z XVIII w. Wojciecha Gersona.
Stary kościół jest jednym z cenniejszych zabytków sakralnych o konstrukcji zrębowej i jest proponowany do Szlaku Architektury Drewnianej terenów Małopolski. Obecnie w dniu odpustu ku czci Św. Marcina z Tours (11 listopada) odbywają się w nim nabożeństwa. Od 2006 roku kościółek pełni przejściowo funkcję kaplicy cmentarnej. Od czterech lat trwają prace konserwatorskie w celu przywrócenia mu dawnej świetności. Są one finansowane głównie przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło: http://parafiaczermna.pl